Titel: Blood on her hands: South Africa’s most notorious female killers
Skrywer: Tanya Farber
Uitgewer: Jonathan Ball
ISBN: 9781868429264
’n Kommissaris van die Departement van Korrektiewe Dienste het al vir my gesê: “There are no sweetie-pies in Pollsmoor. And the women are the worst.”
Hierdie vrouekarakters uit die werklikheid wat deur Farber beskryf word, is gewetenlose rillers.
Suid-Afrika is al bestempel as een van die gevaarlikste lande ter wêreld waar daar nie ’n oorlog woed nie. Misdaad is inderdaad Suid-Afrika se grootste probleem. Tog is baie van ons al ietwat afgestomp deur berigte van wrede plaasaanvalle, huisrooftogte en kapings. Lees jy daaroor, is dit maar “net nog een”. Sug. Deel van die statistieke. Verskerp jou veiligheidsmaatreëls of sluit by die plaaslike buurtwag aan, besluit talle as dit in hul eie buurt gebeur.
Moord is al ’n alledaagse verskynsel in ons land. Oor die meeste word nooit berig nie. As dit egter ’n vrou is wat vir moord in die beskuldigdebank staan, is die howe gepak met lede van die media en nuuskieriges wat met morbiede belangstelling elke bloedige detail opslurp.
Hoekom word ons so gefassineer deur vroue wat moor? Waarskynlik omdat daar baie minder vroue as mans agter tralies is. Slegs 5% van moordenaars is vroue. Geweldsmisdade is iets wat met mans geassosieer word. Vroue is immers die moederfigure en dikwels self die slagoffers.
In Blood on her hands: South Africa’s most notorious female killers, kyk Farber na van Suid-Afrika se berugste vrouemoordenaars; diegene wat oor die jare die meeste opspraak gewek het – van die berugte Daisy de Melker tot Marlene Lehnberg en Najwa Petersen. Waar talle vroue wat in ons gevangenisse vonnisse vir moord uitdien erg deur hul mans mishandel is en dit die sneller was om hul mans die ewigheid in te help, is dit nie die geval met hierdie vroue nie. Hulle het ook nie almal hul mans vermoor nie. Van hulle het ook diegene wat hulle gemeen het in die pad van hul geluk staan, vermoor – soos haar minnaar se onskuldige baba in die geval van Dina Rodrigues, en haar minnaar se onskuldige vrou in die geval van Lehnberg.
Farber het haar navorsing gedoen en gee die feite weer, maar sy gebruik ook ’n goeie skeut verbeelding om die vertellings so aan die begin van elke hoofstuk in te kleur dat dit aan fiksie herinner. Een voorbeeld is hoe De Melker in die spieël kyk en besef dat sy op 46 nie meer so slank soos in haar jonger dae is nie. Hierdie beskrywings doen geen afbreuk aan haar werk nie, maar laat dit net lekkerder lees.
Dis opmerklik dat baie van hierdie vroue – van Daisy tot Najwa – enduit volgehou het dat hulle onskuldig is. Van berou was daar dus nie sprake nie.
Dis makliker om jammer te voel vir ’n vrou wat jare lank deur haar man mishandel en verkrag is en hom in ’n oomblik van woede met ’n mes doodsteek as vir ’n vrou wat ’n moord koelbloedig beplan – soos wat in die meeste gevallestudies in hierdie boek die geval is. Daar is selfs ’n klompie jare gelede betoog vir ligter vonnisse vir mishandelde vroue wat hul mans vermoor het. Maar baie van die vroue wat in Blood on her hands beskryf word wou nie bloed aan hul eie hande hê nie; nee, hulle het iemand anders gekry om die vuil werk vir hulle te doen en daarna onskuldig gepleit.
Mens het wel simpatie met van die vroue in hierdie boek se traumatiese kinderjare, maar dit regverdig nog nie hul bloeddorstige dade nie. Die wreedstes onder hulle is egter diegene wat dit vir geldelike gewin gedoen het. As jy ’n moord tot in die fynste detail beplan, gaan jy welverdiend lank sit – in party gevalle selfs langer as jou handlangers.
Die interessantste deel van die boek is Hoofstuk 10, wat insig in die vrouemoordenaars se psige bied. Daisy de Melker en Chané van Heerden, die begraafplaasmoordenaar, se gedrag herinner aan dié van reeksmoordenaars – Daisy weens herhaaldelike vergiftiging (sy is egter aan net een moord skuldig bevind en gehang) en Chané weens haar obsessie en fetisj met afslagting wat by diere begin het. Sy het die slagoffer se gesigvel verwyder en het die liggaam saam met haar kêrel en medepligtige opgekap. Dis bisarre gedrag wat moontlik herhaal kon word.
Kenners se menings is dat baie van hierdie vroue psigopatiese eienskappe het – iets wat mens glad nie verbaas nie. Hulle is mense sonder empatie wat slegs in eie belang optree en ander manipuleer.
Farber se skryfstyl is gemaklik en boeiend, soos wat mens van ’n ervare en bekroonde joernalis sal verwag.
Dis egter jammer dat ’n bestaande hooftitel vir die boek gekies is, weliswaar met ’n ander subtitel – naamlik Blood on her hands – women behind bars (LAPA Uitgewers, 2015). Hoewel baie boeke wêreldwyd dieselfde titels het, moes sy en haar uitgewers dalk meer moeite gedoen het om ’n ander titel vir ’n Suid-Afrikaanse boek te kies. Dit kan die skrywers en uitgewers van beide titels dalk benadeel of lesers verwar.
Dan is dit ook glad nie ’n uitgemaakte saak dat Joey Haarhoff, van wie ’n onvleiende foto op die omslag pryk en natuurlik aandag sal trek, die ses dogtertjies wat verdwyn het vermoor het nie. Niemand weet wat van die slagoffers geword het nie. Hulle het vermoedelik gesterf, maar dit is nooit bewys nie. Selfs onlangse soektogte het niks opgelewer nie. Of hulle vermoor is of nie is ’n geheim wat saam met Haarhoff en Gert van Rooyen graf toe is.
Hierdie boek sal beslis by krimilesers en diegene wat verslaaf is aan misdaadreekse byval vind.
The post Resensie: <em>Blood on her hands: South Africa’s most notorious female killers</em> deur Tanya Farber appeared first on LitNet.